KERKENES EKO-MERKEZİ
Soofia T. Elias-Ozkan and Françoise Summers

     Çevreyle dost, enerjiye duyarlı ve kendine yeten kırsal gelişim için örnek oluşturan Kerkenes Ekolojik Merkezi, düşük-karbonlu bir ekonomi ve sürdürülebilir bir gelecek için yenilenebilir enerji kaynaklarını tanıtmakta ve yaygınlaşması için çalışmaktadır (Şekil 22). Bu amaçla üç farklı bütünleşik yaklaşımdan yararlanılmaktadır: (i) Şahmuratlı Köyü ve Kerkenes'i Tanıtma, Güzelleştirme, Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (ŞAHDER) aracılığıyla sürdürülebilir kırsal kalkınma gerçekleştirilmektedir; (ii) enerji-etkin ve uygun teknolojiler için yenilikçi tasarımlar yapılması ve bunların üretilerek kullanılması sağlanmaktadır; (iii) eğitim etkinlikleri ve halka yönelik programlarla konuya ilişkin bir kamuoyu ve toplum bilinci oluşturulmaktadır. Geçtiğimiz yıl her üç alanda ilerleme kaydedilirken, Yozgat Sorgun'da Güneş Enerjili Tasarımların İyileştirilmesi ve Markalaşma Altyapısının Kurulması başlıklı KDP projesi Asuman Korkusuz tarafından başarıyla tamamlanmıştır.

Sürdürülebilir Kırsal Kalkınma
     Damla sulamalı organik bahçeleri görme, güneş enerjisi ile pişirilmiş yiyeceklerin tadına bakma ve kurutulmuş mantar, soğan ve baharatlar ile diğer ürünlerden alma şansı bulan ziyaretçilere, köylü kadınlar kendi pişirdikleri yemeklerden ikram etmektedir.

Yenilikçi Tasarımlar ve Uygun Teknolojiler
    Kurutulmuş ve pişirilmiş organik tarım ürünlerinin hazırlanmasında, Güner Mutaf ve ekibinin tasarlayarak ürettiği yeni güneş pişirici ve kurutucuları büyük destek sağlamıştır. Bunların arasında en ilgi çekici tasarım, güneş enerjisi ile çalışan motora sahip yeni bir parabolik pişiricidir. Bu pişiricinin motoru yansıtıcısını gün boyu güneşe yönelterek, sürekli ve elle yapılan yorucu ayarlama işini ortadan kaldırmaktadır (Şekil 23). ODTÜ öğretim üyeleri ve öğrencilerinin Eko-Merkez araştırmalarına katkısı ve ilgisi, köylülerin katılımıyla birlikte sürekli artmaktadır.

Eğitim Etkinlikleri ve Halka Yönelik Programlar
     Üniversite öğrencileri ile ilk ve orta öğretimdeki öğrenciler için gerçekleştirilen etkileşimli geziler, belki de geleceğin liderleri olacak bu genç bireylere kültürel ve doğal miras ile çevreyle dost gelişimin 21. yüzyılın ilk yarısında taşıyacağı önemi gösterme ve anlatma fırsatı sunmaktadır. Architecture In Situ (Yerinde Mimarlık) adlı seçme derse kaydolan ODTÜ öğrencileri ise, dersin 'Uygulamalı İnşaat' kısmında uygun, çevreyle dost ve alternatif yapı malzemeleri ile çalışmış ve Kerkenes Festivali ile güneş enerjisi kullanımını destekleyen sergilerin hazırlanmasına yardımcı olmuşlardır (Şekil 23-25). Kalitesi ile kabul gören Kerkenes ürünleri, izin belgesi aldıklarında pazarlanmaya hazırdır.

     Türkiye ve başka ülkelerde, çevreyle dost tasarım ve Kerkenes Eko-Merkezi konularında konferanslar verilmiştir. Şubat ayında Soofia Elias-Özkan, Pakistan Mimarlar Enstitüsü'nde (IAP) bir konuşma yapmıştır. Güz yarıyılında Françoise Summers, ODTÜ Yapı Bilimleri Lisansüstü Programı tarafından düzenlenen Yapılı Çevre Üzerine Uluslararası Lisansüstü Araştırmalar Sempozyumu'nda Kerkenes Eko-Merkezi projesini sunmuş ve Güney Dakota Üniversitesi'ndeki Türkiye Yarıyılı Programı çerçevesinde sunuşlar yapmak üzere A.B.D.ye davet edilmiştir.